پس از چند شبانه‌روز جنگ خیابانی در اوکراین میان معترضان و پلیس، سرانجام رئیس‌جمهور از رسیدن به توافق صلح با مخالفان خبر داده تا شاید کشوری که همیشه صفحه بازی شطرنج شرق و غرب بوده، بار دیگر روی آرامش را حداقل به‌صورت موقت ببیند.
تاریخ و موقعیت ژئوپلیتیک اوکراین در سال‌های گذشته این کشور را به صحنه نبرد روسیه و غرب تبدیل کرده و توافق صلحی که براساس آن قرار است انتخاباتی زودهنگام قبل از پایان سال‌جاری میلادی برگزار شود، شاید تنها مسکنی برای اوکراین سرگردان میان شرق و غرب باشد.
دفتر ویکـــتور یانوکـــــوویچ، رئیس‌جمهور اوکراین به‌دنبال مذاکرات با رهبران مخالفان که با شرکت و میانجیگری نمایندگان اتحادیه اروپا و روسیه صورت گرفت، خبر از توافق صلح برای پایان ناآرامی‌ها در این کشور داد.بحران در اوکراین با کشته‌شدن حداقل ۷۷ نفر و زخمی‌شدن بیش از ۵۷۷ نفر دیگر از روز سه‌شنبه به اوج خود رسیده و مقامهای کیف این بار تصمیم گرفته‌اند تا با دادن امتیاز، اوضاع را کمی آرام کنند. هرچند اعتراض‌ها در میدان استقلال کیف به‌عنوان قلب ناآرامی‌ها همچنان ادامه دارد اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که براساس توافق به‌دست آمده قرار است دولت وحدت ملی در این کشور طی ۱۰ روز تشکیل و قانون اساسی سال۲۰۰۴ بار دیگر اجرایی شود. براساس قوانین جدید همچنین قدرت و اختیارات ریاست‌جمهوری کاهش پیدا کرده و تا ماه سپتامبر توازن قوا میان ریاست‌جمهوری و پارلمان کامل می‌شود. انتخابات ریاست‌جمهوری پس از اجرایی‌شدن قانون اساسی جدید حداکثر تا پایان دسامبر سال۲۰۱۴ باید برگزار شود تا اوکراین بار دیگر شاهد تقابل طرفداران اتحاد با روسیه و حامیان غرب و اتحادیه اروپا در پای صندوق رأی باشد. روز پنجشنبه وزرای خارجه اتحادیه اروپا با اعمال تحریم آن دسته از مقامهای اوکراین که «مسئول خشونت‌ها» در این کشور هستند، موافقت کردند.این توافقنامه عصر دیروز به امضای دولت و نمایندگان مخالفان رسید.
سرگردان میان شرق و غرب
در همه رأی‌گیری‌های اوکراین تقابل میان حامیان اتحاد با روسیه و طرفداران قرار گرفتن در کنار اروپا دیده شده است و تاریخ و جغرافیای این کشور هم خیلی واضح این سرگردانی میان شرق و غرب را نشان می‌دهد. اگر به شهری مانند دونتسک در شرق اوکراین وارد شوید، فکر می‌کنید در یکی از شهرهای روسیه هستید. تابلوها و حرف زدن مردم به زبان روسی است. شرق اوکراین که بیشتر ساکنان آن طرفدار اتحاد با روسیه هستند، در‌واقع قلب صنعتی این کشور است؛ منطقه‌ای که اتفاقاً بخش بیشتری از جمعیت 46میلیون نفری اوکراین را در خود جا داده است. اوکراین، در میان جمهوری‌های بر جا مانده از شوروی از لحاظ جمعیت پس از روسیه دومین قدرت محسوب می‌شود. روسیه منافع گسترده‌ای در اقتصاد اوکراین دارد. ۳۴درصد تجارت اوکراین با روسیه است و یکی از مهم‌ترین خطوط گاز روسیه از طریق اوکراین به اروپا می‌رود.
نگاهی به نقشه اوکراین نشان می‌دهد که موقعیت این کشور در شرق اروپا و مرزهای آن با روسیه چه موقعیتی برایش ایجاد کرده و این کشور را به مرکز ترانزیت تبدیل کرده است. اوکراین هر چند ذخایر گازی خوبی دارد، براساس آمار ۶۴ درصد گاز خود را از روسیه وارد می‌کند. در غرب اوکراین اما اوضاع برعکس است. حتی معماری ساختمان‌ها به سبک رنسانس، باروک و کلاسیک است و مردم بیشتر خواستار تجارت با غرب و نزدیکی به اروپا هستند. برای اتحادیه اروپا هم جایگاه استراتژیک اوکراین در شرق اروپا، غیرقابل‌چشم‌پوشی است. بازار خوبی که اوکراین برای کشورهای اروپایی دارد و نقش تعیین‌کننده آن در تأمین سوخت اروپا مسئله‌ای نیست که به سادگی غرب از آن بگذرد. اوکراین در اواخر سال۲۰۰۴ به‌خاطر همین تقابل و دوپارگی همیشگی میان روسیه و غرب شاهد انقلاب نارنجی بود و در هر رأی‌گیری یک‌بار حامیان نزدیکی با روسیه و بار دیگر طرفداران اتحاد با اروپا به پیروزی می‌رسند. حالا بار دیگر بازیگران منطقه در حال بازی با مهره‌ها در صفحه شطرنج این کشور هستند و باید دید در انتخابات زودهنگام این بار چه طرفی درنهایت می‌تواند پیروز شود.
بـرای عـضویـت در خـبـرنـامـه، پـسـت الکترونیک خود را وارد کنید.
