دیوید گارتن‌استین روز، از بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها اخیرا در مطلبی نوشته‌است: سال میلادی گذشته برای القاعده سال خوبی بود.
نیروهای القاعده کار خشونت و حمله در عراق را به اوج رساندند و در شاخ آفریقا دست به حملات حرفه‌ای و سازماندهی شده‌ای زدند و کنترل چندین شهر در شمال سوریه را به‌دست گرفتند و توانستند تعداد زیادی جنگجو را به میدان جنگ سوریه جذب کنند.
اینجاست که باید ادعای فاتحانه دولت اوباما درباره اعلام پیروزی در نبرد با القاعده را زیر سؤال برد و گفت که این بیشتر یک آرزو بوده تا اعلام نظر حقیقی. القاعده نه‌تنها شکست نخورده بلکه حتی در حال فرار هم نیست. در خاورمیانه و شمال‌آفریقا تروریست‌ها درحال تعقیب دیگران هستند نه درحال عقب‌نشینی. اکنون جریانی در خاورمیانه ایجاد شده که به روایت دولت اوباما در سال‌های اخیر ضربه هایی ویرانگر وارد می‌کند. این جریان خطرناک را سی‌ان‌ان اینطورتوصیف می‌کند: از اطراف حلب در غرب سوریه تا فلوجه در مرکز عراق، القاعده اکنون کنترل بخش‌هایی را در اختیار دارد که قلب خاورمیانه به‌حساب می‌آید. القاعده اکنون بیشتر از هر زمان دیگری در طول تاریخ، بخش‌هایی از جهان عرب را در کنترل خود دارد. کانون توجه و تمرکز رهبران القاعده همواره تغییر رژیم در جهان عرب و استقرار رژیم‌هایی به سبک طالبان بوده‌است. ایمن الظواهری، رهبر القاعده هم در سال2001 چنین حرفی را زده و در زندگینامه‌اش وقتی درباره مهم‌ترین هدف استراتژیک القاعده یعنی داشتن یک حکومت یا بخشی از یک حکومت در جهان اسلام حرف زده توضیح داده‌است که بدون دستیابی به این هدف اقدامات ما هیچ معنایی نخواهد داشت. اکنون الظواهری بیش از هر زمان دیگری به هدفش نزدیک شده است.
باور بکنید یا نه اوضاع بدتر از آنی است که به‌نظر می‌رسد. القاعده ممکن است به قدرت گرفتن در یک حکومت نزدیک شده‌باشد. اوضاع عراق تنها مورد منطقه نیست. دولت‌ملت‌ها در کل خاورمیانه و شمال آفریقا در خطر هستند. این هشدار جدی است. به همین‌خاطر وال استریت ژورنال اخیرا در گزارشی درباره سوریه نوشت: مقامات آمریکایی می‌گویند، سوریه به آن مفهومی که ما قبلا می‌شناختیم اکنون دیگر وجود ندارد. دولت سوریه اکنون در معرض تهدید گروه‌های فرقه‌ای است و پیامدهای این وضعیت ممکن است تا سال‌ها کل خاورمیانه را تحت‌تأثیر قرار دهد. مقامات آمریکایی فکر می‌کنند که فرصت رسیدن به نتیجه در سوریه هر روز کمتر می‌شود. ارزیابی‌های اطلاعاتی که زمانی نشان می‌داد اسد در آستانه شکست است اکنون کاملا تغییر کرده و ارزیابی‌ها حاکی از آن است که احتمالا دولت اسد در آینده نزدیک در قدرت باقی می‌ماند. البته مقامات آمریکایی فکر نمی‌کنند که اسد بتواند شورشیان را سرکوب کند. بخش‌هایی که تحت کنترل دولت سوریه نیست میان گروه‌های شبه‌نظامی دست به‌دست می‌شود. در این میان القاعده عراق و سوریه بیشترین تهدید برای سوریه است.
بهشت القاعده در خاورمیانه از سوریه تا عراق کشیده شده‌است اما لبنان را شامل نمی‌شود. مشکلات لبنان به قبل از ماجرای سوریه برمی‌گردد و نکته اینجاست که بحران سوریه، مشکلات لبنان را تشدید کرده‌است. القاعده در لبنان اکنون به رویارویی با حزب‌الله پرداخته‌است. مرزهای لبنان با این شرایط پناهجویان و درگیری شبه‌نظامیان، درحال فروپاشی است. واشنگتن‌پست اخیرا نقل قولی از ولید جنبلاط چاپ کرده به این ترتیب: از عراق تا لبنان، دیگر مرزی وجود ندارد. این وضعیت در کل خاورمیانه هم قابل مشاهده است. اتفاقات این روزها ما را یاد وقایع خاورمیانه بعد از جنگ جهانی اول می‌اندازد که مرزهای کشورها با کشیدن خط چوب روی رد شن ترسیم شد. اما اکنون دیگر زمان کشیدن مرزها توسط قدرت‌های خارجی گذشته‌است. وقتی گروه‌های قومی به جای دولت‌های مرکزی قدرت بگیرند، مرزها دیگر رنگ می‌بازند. نکته کنایه‌آمیز برای القاعده هم این است که این گروه وقتی به آرزوی خود برای تصاحب یک حکومت و قدرت گرفتن مرکزی نزدیک شده که چنین مفهومی در کل خاورمیانه در خطر فروپاشی است.
بـرای عـضویـت در خـبـرنـامـه، پـسـت الکترونیک خود را وارد کنید.
