آداب رونق دادن خانه خدا

۱۳۹۳/۶/۲۹

فکر می‌کنید اگر قرار باشد نقطه اصلی پرگار را روی جایی بگذاریم و بعد، از آنجا دایره باید و نبایدهای سبک زندگی اسلامی را ترسیم کنیم، این نقطه باید کجا باشد؟


لازم نیست زیادی به ذهن‌تان فشار بیاورید؛ مسجدها همان نقاط اصلی‌ای‌ هستند که یک شهر اسلامی باید به محوریت آنها ساخته شود. چرا؟ چون مسجدها معنویت و اخلاق را به شهروندان منتقل می‌کنند و بدون اینها، شهر اسلامی دیگر شهری اسلامی نخواهد بود. مسجدها هم به حضور مسجدی‌ها پشتگرم‌اند. فکر می‌کنید چطور می‌شود این حضور را پررنگ‌تر کرد؟ راهکارهایی برایتان داریم.


خبررسانی کنید


قبل از اینکه هر کاری را شروع کنید، باید قدرت و اهمیت اطلاع‌رسانی را خوب بدانید. اگر بهترین کارهای دنیا را هم بکنید تا وقتی که به دیگران خبر ندهید، انگار که عملاً کاری نکرده‌اید. بهترین راه اطلاع‌رسانی برنامه‌هایی که می‌خواهید در مسجدها برگزار کنید، روش شفاهی است. به مسجدی‌هایی که می‌شناسید، بگویید به اعضای خانواده یا همسایه‌ها خبر بدهند. سامانه پیام کوتاه هم ایده خوبی است که بیشتر هیأت‌ها و برخی از مساجد مجهز به آن هستند. استفاده از تابلوی اعلانات بیرون مسجد، دیوارهای بیرونی مسجد و... سفارش می‌شود.


اتاق فکر بسازید


خب، بعد از اطلاع‌رسانی چه باید کرد؟ یک تیم یا اتاق فکر باید تشکیل بدهید. فرقی هم نمی‌کند؛ همه کسانی که احساس تکلیف می‌کنند، دعوتند به این اتاق فکر. حقیقتش این است که در همه مساجد، یکسری کارهایی انجام می‌شود که به کارهای سنتی معروفند؛ مجالس سخنرانی و قرائت قرآن و... . خب، این کارها را باید به بهترین شکل برگزار کرد. بعضی از کارهایی هم که مخاطب را جذب نمی‌کند، باید گذاشت کنار. یکسری کارها را هم باید اضافه کرد؛ از آن کارهای نو و جالب و مذهبی و مخاطب‌پسند.


کتابخانه را سامان بدهید


از بزرگ‌ترین بخش‌های مسجد که خیلی هم می‌شود رویش حساب باز کرد، کتابخانه آن است. خود کتابخانه، می‌تواند خیلی‌ها را جذب مسجد کند اما مسئله اینجاست که کتابخانه‌ها را باید سر و سامانی داد. کتاب به روزبرایشان آورد و نونوارشان کرد. سالن مطالعه آنها را هم باید به خوبی و خوشی راه انداخت. سالن مطالعه مسجد، می‌تواند به درد دانشجوها و نیز دانش‌آموزها بخورد؛ اینکه چند ساعتی در روز را بیایند و در همسایگی مسجد، به درس و مشق‌هایشان برسند. همین که پای این اقشار به مسجد باز بشود، برکت‌های دیگری هم دارد.


مسابقه ورزشی


غالب مساجد، محوطه‌های باز و سالنی قابل توجهی هم دارند؛ اما متأسفانه از این محوطه‌ها، آنطور که باید، استفاده نمی‌شود. گاهی وقت‌ها برگزاری یک رقابت سالم ورزشی در این محوطه‌ها، می‌تواند کلی از جوانان و نوجوانان را، به مسجد بکشاند. چندی پیش یکی از مساجد جنوب شهر، اقدام به برگزاری رقابت‌های مچ‌اندازی در محوطه بیرونی مسجد کرد. استقبال زیادی هم از رقابت صورت گرفت. رقابت‌هایی از این دست، تا آنجا که با فضای معنوی مسجد و‌ شأن این جایگاه، تقابلی نداشته باشد، می‌تواند بسیار راهگشا باشد.


مسابقه کتابخوانی بگذارید


کتابخانه‌ها برکت‌های زیادی دارند. از جمله ایده‌های دیگری که می‌شود اجرایی کرد، راه انداختن جلسات مطالعاتی، سیر مطالعاتی، مسابقات کتابخوانی و... است. بالاخره هر محلی، برای خودش کلی دانشجو و نخبه و اهل کتاب دارد. باز شدن پای این گروه‌ها به مسجد، می‌تواند به بالاتر رفتن سطح علمی فعالین و مخاطبین این مکان مقدس هم خیلی کمک کند. ضمن اینکه برگزاری مسابقات کتابخوانی در مساجد، می‌تواند سطح عمومی مردم را هم ارتقا ببخشد. می‌توانید جایزه‌ها را هم، در خود مسجد و بین نمازها و طی مراسمی کوتاه، اعطا کنید.


جلسات مشاوره‌ بگذارید


این روزها به واسطه هجوم افکار غربگرایانه و ضدمذهبی، کانون خانواده به‌شدت در معرض تهدید قرار دارد. طلاق هم که بیداد می‌کند. یکی از ایده‌های طلایی دیگر، می‌تواند راه‌اندازی مشاوره‌هایی با تم مذهبی در مساجد باشد. مسجدی‌ها هم، مثل همه مردم نیاز به مشاوره دارند. البته مشاوره‌های فقهی و مذهبی غیر رسمی، در مساجد به‌طور سنتی برگزار می‌شوند. اگر مشاورانی آگاه و مذهبی و حتی از بدنه خود روحانیت، نیم ساعت الی یک ساعت بعد یا قبل از نمازها، در گوشه‌ای از مسجد مستقر شوند، می‌توانند پای خیلی‌ها را به مسجد بکشانند.


محلی برای بازی بسازید


بچه‌ها باید در مساجد، حضوری پررنگ داشته باشند. متأسفانه به واسطه اکثریت داشتن سالمندان در بیشتر مساجد، بچه‌ها کمتر رغبت به حضور در مساجد دارند چرا که این سالمندان، بالاخره سنی و سالی دارند و حوصله بچه‌ها را ندارند؛ درحالی‌که کاملاً باید برعکس باشد. ایجاد جاذبه برای این بچه‌ها، می‌تواند آنها را تشویق به حضور در مساجد کند. نظرتان درباره ایجاد یک شهر بازی کوچک در حیاط مسجد برای بچه‌ها چیست؟ اگر با سر و صدایش هم مشکل دارید، می‌توانید اسباب نقاشی و بازی‌های فکری راه بیندازید.


سخنرانی به‌روز


مردم به واسطه مشکلاتی که دارند پول‌های کلانی خرج می‌کنند تا به جلسات گروه‌درمانی در حوزه روانشناسی و نیز جلسات سخنرانی با موضوعات مشکلات روانی بروند. بهتر نیست در طول هفته، یک یا 2 جلسه سخنرانی یا گروه درمانی هم برای چنین مشکلاتی داشته باشید؟ بعضی از اساتید و روانشناسان کشورمان، در مساجد اقدام به برگزاری چنین جلساتی با موضوع روانشناسی و دین کرده‌اند‌ که خیلی هم جواب داده است. کلی هم می‌توانید تبلیغات کنید؛ که مثلا فلان جلسه برگزار می‌شود.


کانون نخبگان بسازید


ایجاد کانون نخبگان مسجد و محله هم می‌تواند جزو ایده‌های طلایی بعدی باشد. واقعاً چرا بین نخبه‌ها و مسجدها، باید فاصله بیفتد؟ البته برخی از تحصیلکرده‌ها هستند که به مسجدها، مرتب رفت‌وآمد می‌کنند اما برای جذب بیشتر نخبه‌ها، باید دفترودستکی هم داشت که کارش، همین باشد؛ البته نه به هر قیمتی. بهتر است مسئول این بخش هم خودش یک نخبه باشد. وقتی پای نخبه‌ها به مسجد باز شود و مردم متوجه این امر بشوند، بیشتر در چنین مسجدهایی حضور خواهند داشت.


کارهای دیگری هم هست


همینطور که فکر می‌کنید، می‌شود کلی کار دیگر هم انجام داد. الان جوان‌ها مشکل بیکاری دارند. چه می‌شود مراکز آموزش غیررسمی با محوریت مسجد راه‌اندازی شود و هر کس هرچه بلد است، بیاید و در این مراکز یاد بدهد. آموزش‌ کتاب‌های درسی در مسجد توسط دانشگاهی‌ها و نخبه‌ها هم گزینه بعدی است و حسابی هم جواب می‌دهد. راه‌اندازی بخش سمعی و بصری و اجاره فیلم‌های تأیید شده سینمایی و حتی تلویزیونی و مستند و... به مسجدی‌ها، می‌تواند حسابی به مسجد محله‌تان رونق بدهد.


بفرمایید شادی حلال


همین چند وقت پیش بود که بحث راه‌اندازی سایت‌های خنده حلال توسط طلاب مطرح شد. چندوقت پیش‌تر از آن نیز اطلاعاتی درباره افسردگی در شهرهای ایران مطرح شده بود که یکی از مداحان جواب داده بود که اتفاقاً مذهبی‌ها، خنده‌روتر و شوخ‌طبع‌تر از بقیه هستند. همه این اتفاقات نشان می‌دهد که توجه به شادی حلال و مطایبه و... باید بیشتر مورد توجه قرارگیرد. بد نیست مساجد به ایده راه‌اندازی کانون‌های خنده حلال یا شادی‌های حلال فکر کنند. این کانون‌ها، می‌توانند جلسات منظم هفتگی داشته باشند و طی این جلسات، به طراحی برنامه‌هایی که باعث شادی بیشتر مومنان و مومنات می‌شوند، بپردازند. برنامه‌ریزی برای مناسبت‌های شاد و جشن‌ها و میلادها نیز می‌تواند جزو برنامه‌های این کانون‌ها باشد.


حکایت دلگیری نیم قرنی


حجت‌‌الاسلام قرائتی در جایی، درباره حضور بچه‌ها در مساجد و اهمیت آن گفته است که اگر در مسجد بچه 2ساله‌ای را از جایش بلند کنید، هر کس که سر جای این بچه نماز بخواند نمازش باطل است.

این روحانی خوش‌سخن، به نقل خاطره‌ای هم پرداخته است تا نتیجه بگیرد که حضور نسل جدید در مساجد، خیلی مهم است و مسجدی‌ها حق ندارند به بهانه‌های غیردینی، این نسل جدید را از مسجد و دین دور کنند. این خاطره متعلق به‌خود وی است که در کاشان اتفاق افتاده است؛ «حدود 6 سال بیشتر نداشتم که به مسجد رفتم، پیرمردی دستم را گرفت و پرتم کرد عقب و گفت بچه صف اول نمی‌ایستد. الان که حدود ۷۰ ساله شده‌ام بیش از نیم قرن این ناراحتی در قلب من است که چرا دست من را گرفت و به عقب پرتم کرد.»


خودتان آستین بالا بزنید


حتما لازم نیست که کلی آدم از نقاط مختلف بیایند تا شما بتوانید به مسجدتان رونق دهید و کلاس‌های آموزشی مختلف برگزار کنید. روی توانایی‌های خودتان هم کمی حساب کنید. با کمی جست‌وجو می‌توانید تخصص‌های همین نمازگزاران مسجد را پیدا کنید و از آنها کمک بگیرید. مثلا یک دانش‌آموز دبیرستانی می‌تواند برای دانش‌آموزان مقاطع پایین‌تر به راحتی کلاس‌های کمک‌درسی بگذارد. معمولا در میان خانم‌های هر محله، چند هنرمند هم پیدا می‌شوند. از آنها کمک بگیرید تا کلاس‌های هنری مخصوص بانوان را در مسجدتان برپا کنند. امکانات مسجد خودتان را دست‌کم نگیرید. هنر این است که از حداقل امکانات بیشترین استفاده را ببرید.


بازگشت به  اخبار