«چ» بازگشت به انقلاب است

ابراهیم حاتمی‌کیا که از آغاز اکران رسمی فیلم سینمایی «چ» در اواخر اسفندماه سخنرانی و مصاحبه نکرده بود، شامگاه چهارشنبه همزمان با سالروز شهادت شهید سیدمرتضی آوینی به برنامه «راز» شبکه ۴آمد و در پاسخ به پرسش‌های نادر طالب‌زاده درباره چ و مواضع اخیرش گفت.

او در مدت یک ساعت و 45دقیقه بر مواضع گذشته خود درباره مشکلات فرهنگی و سینمای ایران تأکید کرد و از مدیران فرهنگی خواست پاسخ به هشدار فرهنگی رهبر معظم انقلاب را در حد انتشار بیانیه و نامه ندانند چرا که در غیراین صورت باز هم بر سر دوستان فریاد خواهد زد.

دردسرهای چمران

به گزارش همشهری، حاتمی‌کیا در بخش نخست حرف‌هایش گفت: فقط سینما مسئله اصلی من نیست چون خودم را سرباز این نهضت می‌دانم و برای من مهم است که درباره دغدغه‌های فرهنگی حرف بزنم اما انگار این موضوع مسئله نقادها نیست اصلا وقتی در مورد «چ» حرف می‌زنند انگار دارند درباره کوبا یا یک کشور آفریقایی حرف می‌زنند و به این فکر نمی‌کنند که در این کشور چه اتفاقی افتاده است. کدام فیلم‌ها به این موضوعات توجه نشان داده است. فیلم «چ» بازگشت به انقلاب است. اگر چمران هم بود به این مسائل واکنش نشان می‌داد.

سال فرهنگ

«متأسفم از اینکه وضعیت فرهنگی به جایی برسد که رهبری خودشان مستقیما به این مسئله اشاره کنند و امیدوارم مسئولان تنها با یک ابلاغیه و بیانیه موضوع فرهنگ و دغدغه‌های رهبری را تمام نکنند.» کارگردان «آژانس شیشه‌ای» بخش دیگر حرف‌هایش را به موضوع نامگذاری سال 93اختصاص داد و گفت: متأسفانه مسئولان فرهنگی ما عقب‌تر از فیلمسازان بوده‌اند. درحالی‌که سینماگران همیشه با دغدغه فیلم ساخته‌اند و نگرانی‌شان هم تأیید اثرشان بوده است. حالا هم مسئولان جدید فرهنگی عنوان کرده‌اند که می‌خواهند حرف‌های ناگفته در سینما گفته شود که امیدوارم این اتفاق بیفتد. اگر به هشداری که حضرت آقا درباره فرهنگ داده‌اند توجه نشود، من باز هم داد و فریاد خواهم کرد و بر سر دوستان دوباره جیغ خواهم کشید.

جوایز خارجی

کارگردان چ با اشاره به اعطای جایزه اسکار بهترین فیلم به «۱۲ سال بردگی» گفت: آمریکایی‌ها از طریق دادن اسکار به این فیلم به این جریان فیلمسازی و استودیوها نشان می‌دهند که هنوز موضوع‌هایی مثل تبعیض نژادی در این کشور اولویت دارد. درحالی‌که در ایران اینگونه نبوده و ادبیات‌مان، ادبیات انقلاب نیست و این مسئله خطرناکی است. متأسفانه غایت نگاه برخی دوستان اسکار است درحالی‌که مهندسی ما با این نگاه همراه نیست. به‌عبارت دیگر فیلم‌هایی که در جشنواره فجر به نمایش درمی‌آید یا به نمایندگی از ایران به اسکار می‌رود، از جنس دفاع‌مقدس و انقلاب نیست.می‌گویند فیلم‌ بساز و در آن نشان‌بده که همه ایرانی‌ها دروغگو هستند و به آن جایزه اسکار می‌دهند.

جای خالی آوینی

حاتمی‌کیا در پایان سخنانش چند دقیقه هم درباره شهید آوینی حرف زد. او با اشاره به خاطره‌های شخصی خود با سیدشهیدان اهل قلم گفت: شهید آوینی می‌خواست قالب فرهنگی را بشکند و همین باعث مخالفت‌های دیگران با وی شده بود. به‌خاطر دارم در دوران فیلم «از کرخه تا راین» عده‌ای می‌گفتند یک جانبازی وجود دارد که می‌خواهد به آلمان پناهنده شود ولی شهید آوینی در همان دوران با نوشتن مطلبی از این فیلم دفاع کرد و حرف‌هایی بسیار تکان‌دهنده و مسیرساز زد. در آن فضا، نوشته این شهید خیلی به کمک من آمد. وی اضافه کرد: امروز جای شهید آوینی را برای ارائه تحلیل درست از ناله‌هایم خالی می‌بینم. وی اشاره‌ای هم به موفقیت تجاری و فروش فیلم‌های مسعود ده‌نمکی داشت و گفت: متأسفانه تحلیل در سینمای ایران وجود ندارد. کسی نیست بیاید بگوید چرا فیلم‌های ده نمکی فروش می‌کند. مدام متلک و کنایه نثار او می‌شود. بهتر است به جای تحقیر ده‌نمکی و توجه به عقبه سیاسی او، فیلم‌هایش را بررسی کنیم و ببینیم چرا اینقدر محبوب است.

آوینی امروز

مسعود ده‌نمکی درباره حمایت ابراهیم حاتمی‌کیا از او به فارس گفت: آنچه در سینمای انقلاب لازم است، در حرف‌های حاتمی‌کیا متبلور بود. نقدهای او به این معنی نیست که دنبال منافع شخصی است یا از روی رنجش این حرف‌ها را می‌زند. او 6سال پیش هم همین دغدغه‌ها را داشت. حاتمی‌کیا جزو کسانی بود که از بدو ورود به سینما از من حمایت می‌کرد. او با طیف‌های مختلف مخاطب در ارتباط است و وقتی موفقیت فیلمی را مطرح می‌کند، به نوعی خط بطلان بر رفتار آدم‌هایی می‌کشد که پشت سرش در جریان اصولگرایی پنهان می‌شوند و به معراجی‌ها حمله می‌کنند. به‌نظرم فهم سینمایی حاتمی‌کیا حتما بیشتر از این دوستان است. کارگردان معراجی‌ها افزود: حاتمی‌کیا می‌گوید وقتی مشکل داشت پیش آقا مرتضی آوینی می‌رفت. این رفتار به‌تدریج حاتمی‌کیا را به آوینی امروز سینمای ایران تبدیل می‌کند؛ یعنی همین مسیری که در پیش گرفته و ورای جناح‌بندی‌های مرسوم حرکت می‌کند، می‌تواند او را پدر معنوی سینمای انقلاب کند. او صادقانه حرکت می‌کند؛ نه مثل بعضی‌ها که گرچه با پول انقلاب سینماگر شدند، حاضر نیستند به‌خاطر انقلاب فحش بخورند.